Podczas niedawnego spotkania prezydent USA Joe Biden i prezydent Chin Xi Jinping osiągnęli historyczny konsensus, podkreślając, że decyzjami dotyczącymi użycia broni nuklearnej muszą zarządzać ludzie, a nie sztuczna inteligencja.
16 listopada 2024 r. na szczycie Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC) w Limie w Peru obaj przywódcy powtórzyli swoje stanowisko, że nadzór ludzki jest niezbędny w krytycznych obszarach mających wpływ na bezpieczeństwo globalne. Biały Dom stwierdził: „Obydwaj przywódcy potwierdzili potrzebę utrzymania ludzkiej kontroli nad decyzją o użyciu broni nuklearnej”. Chiny po raz pierwszy wyraziły takie stanowisko, co stanowi kluczowy moment w stosunkach USA-Chiny.
Kontekst tej umowy jest kluczowy. Najnowsze szacunki wskazują, że liczba operacyjnych głowic nuklearnych w Chinach wynosi około 500, a prognozy sugerują, że do 2030 r. może ona wzrosnąć do ponad 1000. Z kolei Stany Zjednoczone i Rosja posiadają odpowiednio 1770 i 1710 operacyjnych głowic nuklearnych. Podczas spotkania Biden i Xi podkreślili znaczenie rozważnego rozwoju technologii sztucznej inteligencji w zastosowaniach wojskowych, co odzwierciedla rosnące uznanie potencjalnych zagrożeń stwarzanych przez systemy sztucznej inteligencji.
Postęp w dyskusjach na temat sztucznej inteligencji i broni nuklearnej
Porozumienie następuje po okresie, w którym formalne negocjacje w sprawie kontroli zbrojeń nuklearnych między USA a Chinami utknęły w martwym punkcie. Pomimo krótkiego wznowienia rozmów na szczeblu oficjalnym w listopadzie oczekiwania na kompleksowe rozmowy w sprawie kontroli zbrojeń pozostają niskie. Jake Sullivan, doradca Bidena ds. bezpieczeństwa narodowego, scharakteryzował porozumienie jako pierwszy, kluczowy krok w zaradzeniu długoterminowym zagrożeniom strategicznym stwarzanym zarówno przez broń nuklearną, jak i sztuczną inteligencję.
Pracownicy żądają od Google zerwania powiązań z izraelskimi i innymi kontraktami wojskowymi
Choć oba kraje zajmowały się już wcześniej kwestiami związanymi z rozprzestrzenianiem broni jądrowej, dyskusje na temat roli sztucznej inteligencji w strategiach wojskowych były mniej sformalizowane. Rozmowy dwustronne, które odbyły się na początku tego roku w Genewie i poświęcone sztucznej inteligencji, nie obejmowały w szczególności dyskusji na temat podejmowania decyzji w sprawie energii jądrowej. Administracja Bidena opowiada się za ciągłością w podejściu do sztucznej inteligencji i broni nuklearnej, podkreślając, że stabilność jest kluczem do stosunków USA-Chiny.
Stanowisko Chin w sprawie Tajwanu i stosunków dwustronnych
Podczas szczytu w Limie Xi Jinping ponownie podkreślił zaangażowanie Chin w utrzymanie suwerenności i stabilności w obliczu napiętych stosunków między USA a Chinami. W szczególności wymienił Tajwan jako jedną z czterech „czerwonych linii”, których nie można przekraczać w dyskusjach między obydwoma mocarstwami, podkreślając, że kwestia ta, wraz z cechami rządów związanymi z demokracją i prawami człowieka, ma kluczowe znaczenie dla narodowych interesów Chin.
Oświadczenia Xi pojawiają się po tym, jak wyraził chęć nawiązania kontaktu z nową administracją Donalda Trumpa, podkreślając współpracę pomimo istniejących napięć. Chiński przywódca podkreślił: „Chiny są gotowe współpracować z nową administracją USA w celu utrzymania komunikacji, rozszerzenia współpracy i zarządzania różnicami”. Uwagi te wynikają z niepewności co do przyszłej polityki USA, zwłaszcza dotyczącej strategii ciągłości Xi wobec nacisków związanych z Tajwanem i innymi kwestiami geopolitycznymi.
Podczas rozmów Biden wyraził obawy dotyczące interakcji Chin zarówno z Koreą Północną, jak i Rosją, podkreślając potrzebę wywarcia przez Chiny wpływu na Koreę Północną, aby powstrzymać wsparcie wojskowe dla Rosji w związku z trwającym konfliktem z Ukrainą. Szczególnym punktem spornym pozostaje konflikt o Tajwan, a Biden podkreślił potrzebę ostrożnego kierowania stosunkami USA–Chiny.
Napięcia handlowe i technologiczne między USA a Chinami
Na spotkaniu omówiono także kontrowersyjne kwestie handlowe, w szczególności dotyczące kontroli eksportu przez Bidena wrażliwych technologii, które spotkały się z krytyką ze strony Chin. Xi stwierdził, że restrykcyjna polityka wdrożona w celu zabezpieczenia zaawansowanych technologii może osłabić możliwości wzajemnego rozwoju. Stwierdził, że „tylko wzajemnie korzystna współpraca może prowadzić do wspólnego rozwoju” i odrzucił koncepcję ochronnych barier handlowych jako szkodliwych dla aspiracji największego światowego mocarstwa.
Kontrole eksportu prowadzone przez administrację Bidena dotyczą zaawansowanych narzędzi do produkcji półprzewodników i technologii nadzoru, które mają kluczowe znaczenie dla utrzymania przewagi konkurencyjnej w zakresie sztucznej inteligencji i zdolności wojskowych. Sullivan wspomniał, że Biden podkreślił znaczenie kontynuowania tych środków handlowych, ponieważ mają one fundamentalne znaczenie dla amerykańskich strategii bezpieczeństwa narodowego przeciwko postrzeganym zagrożeniom wynikającym z chińskiego postępu technologicznego.
Ponieważ obaj przywódcy omówili złożoność swoich stosunków w okresie przejściowym, rozmowa wykazała, że obie strony pragną ustabilizować interakcje w obliczu zmieniających się wyzwań geopolitycznych. Zaangażowanie w kontrolę człowieka nad bronią nuklearną podkreśla świadomość wagi zachowywania ostrożności w sprawach o znaczących konsekwencjach.
Autor wyróżnionego obrazu: Stephena Cobba/Usuń rozpryski
